Kabakulak Hastalığı Nedir ?

Kabakulak hastalığı, çocuklarda daha çok 5 yaşından sonra görülen bir hastalıktır. Tükürük bezlerinin şişmesiyle ortaya çıkan kabakulak, çocukların yaşam kalitesini ciddi şekilde bozacak kadar şiddetli ağrıya sebep olmaktadır. Çabuk ilerleyen bulaşıcı hastalıklardan birisidir. Kulak memesinin altındaki tükürük bezlerinde meydana gelmekte ve kısa sürede ilerlemektedir.

Çocuklar, bünyeleri gereği, Kabakulak hastalığını yetişkinlere göre daha zor geçirmektedir. Kabakulağın diğer önemli hastalıklara sebep olmadan atlatılabilmesi için, iyileşme sürecinde ebeveynlerin takibinde olması gerekmektedir. (Kabakulak hastalığı istisnai olarak yetişkinlerde de görülebilmektedir.)

Kabakulağın temel nedeni virüstür. Virüse bağlı bulaşıcı bir hastalık olan kabakulak, doğrudan temas yoluyla hastadan diğer kişilere bulaşmaktadır. (Özellikle kış aylarında öksürme ve hapşırma gibi durumlarda kişiden kişiye bulaşmaktadır.)

Virüsler, bulaştığı andan itibaren etkisini ilk olarak kulağın alt tarafında şişme olarak göstermekte ve çeşitli vücut salgıları, ağız ya da burundan sağlıklı kişinin vücuduna girerek hızlı bir şekilde ilerlemektedir. Virüsler, bulaştığı yerde ciddi enfeksiyon oluşmasına sebep olmakta, bu enfeksiyon giderek yayılması da, kabakulak hastalığını ortaya çıkarmaktadır.

Kulak çevresinde ortaya çıktığından ve o bölgede şişmeye sebep olduğundan kabakulak adı verilen hastalık, farklı hastalıklara da sebep olabilir. (Menenjit ve beyin ile sinir sistemi iltihaplanmalarına neden olabilir.)

Kabakulak hastalığı, çocuk hastalıkları içerisinde en sert belirtilere sebep olan ve çocukların yaşamını olumsuz etkileyen hastalıklardandır. En önemli belirtisi, tükürük bezlerindeki şişme ve ağrıdır. Bu ağrı, boğazda da kendini gösterir. Hastalık döneminde ağzı açıp kapatmak ve birşeyler çiğnemek oldukça zordur. Bu nedenle daha çok sıvı gıdalarla beslenme gerçekleşmektedir. Ateş, kabakulağın belirtileri arasındadır.

Baş ağrısı, halsizlik ve yorgunluk, kabakulak döneminde görülen belirtilerdir. Hastalığın olumsuz etkilerine bağlı olarak kişide iştahsızlık görülür. Kabakulak, iltihaplanmaya da sebep olduğu için, iltihaplanmanın yayılması durumunda boyun bölgesinde ağrı ve tutulmalar ortaya çıkar. Kabakulak hastalığına yakalanan kişide, bulantı ve kusma görülebilir.

Kabakulağın sebebi olan virüs vücuda girdiğinde, kana karışır, hızla yayılır ve diğer organlara sıçrar. Hastalığın en tehlikeli yanı, bazı organlarda iltihaplanmaya sebep olmasıdır. İltihaplanma, hastalığın tedavisini zorlaştırır ve uzatır. Kabakulağın sebep olduğu iltihaplanmanın beyin zarına ulaşması, menenjit hastalığının ortaya çıkmasına sebep olur. Mide bulantısı ve kusma, bu noktada başlar. Hastalığın en olumsuz tarafı, sadece beyin değil, böbrek, sinirler, yumurtalık ve pankreasta da iltihaplanmaya sebep olabilmesidir.

Kabakulak, halk arasında kısırlığa sebep olan bir hastalık olarak bilinir. Bunun nedeni, yumurtalıklarda iltihaplanmaya sebep olmasıdır. Yine de, hastalığın kısırlığa sebep olması düşük bir ihtimaldir. Hastalığın şiddetli görülmesi, sağırlığa da sebep olabilir. Görme bozuklukları ve sakatlıklar, hastalığın komplikasyonları arasındadır. Çocuğun günlük yaşamını, belirli bir süre boyunca olumsuz etkiler. Okul ve sosyal yaşamı, tamamen iyileşme sağlanana kadar ertelenir.

Kabakulağın tanısı oldukça kolaydır. Zaten hastalığın fiziki etkileri belirgindir. Hastanın şikayetleriyle ilgili olarak doktoru bilgilendirmesi sonucu yapılacak fiziki muayene ile kolayca teşhis koyulur. Eğer yakın zamanda kabakulak hastalığına yakalanmış bir kişiyle doğrudan temasta bulunulmuşsa, kabakulağın teşhisi daha kolaydır.

Hastalığın teşhisinde en belirleyici unsurlardan birisi de, tükürük bezlerindeki gözle görülür şişmedir. Kandaki antikor seviyesine bakılarak teşhis koyulabilmesi için kan tahlili istenebilir ama genelde buna gerek kalmaz. Hastalık zaten fiziki belirtilerle kendini gösterir.

Kabakulak hastalığı için, etkili bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Kabakulağın tedavisi için eğer farklı bir hastalığa sebep olmadıysa en iyi tedavi yöntemi çocuğun uzun bir süre dinlenmesi ve istirahat etmesi şarttır. Hastalığın beraberinde ikincil hastalıklara sebep olması, tıbbi müdahaleyi zorunlu kılar. Çok çeşitli ve şiddetli belirtiler gösteren bir hastalık olduğundan, hastayı mutlaka bir çocuk doktorunun görmesi, bazı komplikasyonların oluşmasını engelleyecek ve tedavinin daha kolay yapılmasını sağlayacaktır. Bu dönemde, hastaya yatakta dinlenme önerilmektedir.

Sulu gıdalar veya çiğnenmesi kolay olan yumuşak gıdaların tüketilmesi, hissedilen acıyı hafifletir. Doktorun önerisiyle bazı ateş düşürücü veya ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Onun haricinde, hastalık döneminde çocuğa kesinlikle bilinçsiz ilaç verilmemelidir.

Kabakulak hastalığına yakalanmamak için, aşı ile önlem alınabilir. Kabakulak aşısının bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur. Bu nedenle rahatlıkla yaptırılabilir. Çocuklarda kabakulak aşısı, 1-2 yaş ile, 4-5 yaşları arasında olmak üzere iki doz olarak uygulanır. Etkili bir aşıdır ve %90’ın üzerinde koruma sağlar.

Önceleri en yaygın görülen hastalıklardan birisi olan, aynı zamanda menenjit hastalığının da birincil sebebi olan kabakulağın, günümüzde görülme sıklığı azalmıştır. Nedeni ise aşıdır. Bu nedenle, çocuklara uygun yaş aralıklarında kabakulak aşısı yaptırılmalıdır. Eğer bir şekilde kabakulak hastalığına yakalanılmışsa, tedavi doktor kontrolünde gerçekleştirilmelidir. Çünkü kabakulağın komplikasyonları oldukça ağırdır ve çocukta kalıcı hasar bırakabilir.