Yüksek Kolesterol Nedir?

Yüksek Kolesterol Nedir ?

Yüksek Kolesterol Nedir
Yüksek Kolesterol Nedir

Kolesterol; yumuşak yapıda olan reçinemsi bir yağ maddesidir. Hayvansal gıdalarda bulunur. Kanda bulunan lipoproteinler tarafından taşınır. Vücut için gerekli olan bir maddedir. Bebeklikten itibaren pek çok açıdan vücuda katkı sağlar. Büyüme çağında, gelişime yardım eden bazı hormonların yapısına katılır. Ayrıca hücre zarı yapısına da katılarak hücreyi sağlam bir hale getirir. Hatalı hücre bölünmelerine ve doku fazlalığı oluşumlarına (tümörlere) karşı direnç oluşturur. Kanda kolesterolü taşıyan 2 çeşit lipoprotein vardır. (Lipo, latincede yağ anlamına gelir. Lipoprotein ise yağ taşıyan protein anlamındadır.)

  • HDL: High Density Lipoprotein (Yüksek yoğunluklu lipoprotein)
  • LDL: Low Density Lipoprotein (Düşük yoğunluklu lipoprotein)
HDL faydalı; LDL ise zararlı kolesterol olarak bilinir. Oysa HDL ve LDL birer kolesterol çeşidi değil, kolesterolü kanda taşıyan protein çeşitleridir. Faydalı ya da zararlı olmaları bu proteinlerin aktivitelerine göre belirlenir. Damar duvarlarının içerisinde kolesterollerin birikmesi ve damarı tıkaması; LDL’nin kolesterolü damar duvarı içerisine taşımasıyla olur. HDL ise tam tersi etki yaparak damar duvarında ve damarın 1. ve 2. tabakası arasında biriken kolesterolleri dolaşıma taşıyarak damarları kolesterol tabakasından kurtarır. Bundan dolayı LDL zararlı, HDL ise yararlı lipoprotein konumunda olur.

Yüksek Kolesterol Neden Olur?

Yüksek Kolesterol Neden Olur
Yüksek Kolesterol Neden Olur
Yüksek kolesterol; büyük oranda beslenmeyle ilgili bir durumdur. Doğru bir şekilde beslenerek yükselmiş olan kolesterol seviyesini normal seviyeye indirmek mümkündür. Özellikle damar duvarını temizleme özelliğinde olan Omega-3 yağ asitlerini bol bol tüketmek bu sorunun büyük oranda önüne geçer. (Somon, uskumru, hamsi, konserve ton balığı, sardalya, alabalık, chia tohumu, keten tohumu, keten yağı, avakado, ceviz) Ancak çok doğru bir şekilde beslenilse bile bazı durumlarda genetik faktörlerden dolayı kolesterol kan testlerinde oldukça yüksek görülebilir. Kolesterollerin büyük çoğunluğu karaciğerlerden üretilir. Her kişinin karaciğeri farklı kapasitelerde kolesterol üretme özelliğindedir. Bu da genetik kodlarla belirlenir.
Fazla miktarda alkol tüketiminin de karaciğerin kolesterol üretimini arttırdığı bilinir. Bunlar dışında kolesterolün yükselmesine sebep olan başlıca etkenler şunlardır:
  • Yaşlanma: Kolesterol yaşla paralel olarak artış gösterir. Kadınların menopoza girdikleri dönemde kolesterol seviyelerinin arttığı görülür. Kalp damar hastalıklarına yatkınlık dereceleri de bundan dolayı artar.
  • Obezite: Kolesterolde önemli bir risk faktörüdür. Kişiler kötü bir beslenme sonucu obezite ile karşı karşıya kalır. Vücutta yağ kitlesi arttıkça HDL oranı düşer. Bu da damarlarda LDL‘nin daha etkin duruma geçmesine sebep olur. Ancak genetik yatkınlık varsa kişiler zayıf olsa da kolesterolden kurtulamaz.
  • İlaç Kullanımı: Hipertansiyon ve kalp tedavisinde kullanılan ilaçlar kolesterol seviyesini arttırma özelliğindedir. Stres seviyesini düşürerek kalbin iş yükünü azaltan beta blokerler sınıfındaki ilaçlar da buna sebep olur. (Beta bloker: Stres ya da korku anlarında kalp atış gücünü ve hızını arttıran beta reseptörlerinin etkilerini bloke eden ilaçlardır.)
  • Geçirilen Hastalıklar: Karaciğer ile ilgili hastalıklar başta olmak üzere; böbrek hastalıkları, tiroid hastalıkları ve diyabet (şeker hastalığı) yüksek kolesterole sebep olan önemli hastalıklardandır.
  • Sigara: HDL’yi %15 oranında düşüren bir maddedir. Bu durum damarlarda daha fazla kolesterol birikmesine sebep olur.

Yüksek Kolesterol Nasıl Teşhis Edilir?

Yüksek Kolesterol Nasıl Teşhis Edilir
Yüksek Kolesterol Nasıl Teşhis Edilir
Yüksek kolesterol teşhisinde kan tahlilinden yararlanılır. Kan tahlili, oldukça yaygın kullanılan ve pek çok sorunu açığa çıkartabilen bir tahlil çeşididir. Bu günün teknolojisi ile yaklaşık 2 saat içerisinde sonuçlara ulaşmak mümkündür. Parmaktan kolesterol ölçümü yapan küçük cihazlar da geliştirilmiştir. Bu cihazlarla da eczanelerde ya da sağlık ocaklarında ölçümler yapabilmesi mümkündür. Bazı ülkelerde bu cihazlar evde bile kullanılmaktadır. Oldukça tutarlı sonuçlar alınır.
Kanda yüksek kolesterol tespitinde 3 ana değer incelenir:
  • HDL: Sağlıklı bireylerde 40 mg/dl üzerinde olması beklenir.
  • LDL: Burada 3 durum mevcuttur. Eğer kişide kalp ve damar hastalığı mevcut değilse bu değerin 100-120 mg/dl arasında olması normaldir. En az 1 defa kalp ve damar hastalıklarına yakalanılmışsa LDL değerinin 100 mg/dl altında olması istenir. Hem kalp damar hastalıkları hem de birden fazla risk faktörü mevcutsa (obezite, yaşlılık, menopoz, sigara, alkol, ilaç kullanımları) bu halde değerin 70 mg/dl altında olması önemlidir.
  • Total Kolesterol: HDL, LDL, VLDL değerlerinin toplamıdır.

Yüksek Kolesterol Nasıl Tedavi Edilir?

Yüksek Kolesterol Nasıl Tedavi Edilir
Yüksek Kolesterol Nasıl Tedavi Edilir
Yüksek kolesterol tedavisinde mümkün olduğunca ilaç tedavisi ertelenmeye çalışılır. Güzel bir beslenme düzeni ve egzersiz programı oluşturarak kolesterol seviyesinin düşürülmesi hedeflenir. Ayrıca zararlı alışkanlıklardan kurtulmak ve ideal kiloya düşmeye çalışmak da süreçten maksimum düzeyde verim almayı sağlayacaktır. Kişiler 3’er ay aralıklarla takip altına alınır. Eğer kişi yeni yaşam düzenine adapte olamıyorsa ya da her şeyi yapmasına rağmen yine de kolesterol seviyesini düşüremiyorsa daha büyük zararların doğmaması adına ilaç tedavisine başlanabilir. Eğer kişide kalp ve damar hastalıkları mevcutsa bu halde ilaç tedavisine hemen başlanır. Beslenme ve hayat tarzı değişikliği de paralel olarak uygulanır.
Yüksek kolesterol bir hastalık değil; bir risk faktörüdür. Yani herhangi bir hastalığın oluşmasında tetikleyici faktördür. Aynı zamanda hastalık belirtisi olarak da yansır. Tedavi edilmediğinde damar hastalıklarına” sebep olur. Bu hastalık pek çok organı etkiler. Çünkü damarlar tüm organlara bağlıdır. Özellikle kalp, beyin, böbrek ve bacak damarları en büyük zararı görür. Kalp-damar hastalıklarına yakalanmak için birden fazla risk faktörünün bir arada olması gerekir; ancak bu risk faktörleri içerisinde en tehlikelisi yüksek kolesteroldür.

Yüksek Kolesterol İçin Hangi Bölüme Başvurulmalıdır?

Yüksek Kolesterol İçin Hangi Bölüme Başvurulmalıdır
Yüksek Kolesterol İçin Hangi Bölüme Başvurulmalıdır
Yüksek kolesterol damarlarda ciddi tıkanıklıklar oluşturmadığı sürece pek belirti vermez; ancak damar yolunu daralttığı için kan basıncını yükseltebilir ve hipertansiyonun görülmesine sebep olabilir. Bundan dolayı yüksek tansiyon problemiyle sık sık karşı karşıya kalan kişilerin kolesterol seviyelerini ölçtürmelerinde fayda vardır.
Kolesterol ölçümü için kişilerin Dahiliye Bölümüne başvurmaları gerekir. Tercih edilen ise 6 ayda bir rutin kan tahlillerinin yaptırılması ve erken dönemde yüksek kolesterolün önüne geçilmesidir. Eğer yüksek kolesterol mevcutsa, bir Kardiyoloji Uzmanı tarafından mevcut durum ve risk faktörleri değerlendirilir; tedaviye başlanır.

Yazıyı Puanla

SağlıklıHayat.Net
User Rating: 5 ( 8 votes)

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu