Arpacık neden çıkar ?

Çocuklarda görülme olasılığı daha fazla olan arpacık, tıp dilinde “hordeleum” olarak adlandırılır. Göz kapağı ve çevresinde kızarıklık, ağrı, şişkinlik ve hassasiyet gibi belirtilerle ortaya çıkar. Çoğu vakada sivilce benzeri bir görünüm söz konusudur.

Göz kapaklarının yanlarında ve içe doğru olan kısımlarında yağ bezleri vardır. Dış etkenlerle bu bezlere gelen mikroplar, bölgenin iltihaplanmasına ve dolayısıyla arpacık çıkmasına neden olur.

Arpacık tedavisi için mutlaka bir göz doktoruna başvurulmalıdır. Hastalığın kaynağı mikrop olduğu için tedavinin önemli bir bölümü antibiyotiklerle sağlanır. Göz çevresi için tetrasiklin gibi içinde mikrop öldürücü madde olan kremler kullanılabilir.

Hekim uygun görürse arpacık için damla da yazabilir. Kaç damla ve ne süreyle kullanılmasının yine hekim tarafından belirlenmesi gereken bu damlaların içeriği de antibiyotik özelliktedir. Eczanelerde Tobrased, Obramis ve Tobel gibi içinde tobramisin sülfat bulunan eşdeğer ilaçlar satılmaktadır.

Hastalığın geçmesi arpacığın içindeki iltihaplı sıvının dışarı atılmasına bağlıdır. Bunun için bölgeyi temiz tutmanın yanı sıra dolaşımı hızlandırıcı ve rahatlatıcı önlemler alınabilir. Örneğin ılık suyla ıslatılan temiz bir bez yardımıyla göze pres uygulanır. Bu işlem günde 4-6 kez tekrar edilebilir.

Bölgede kaşınma ve ağrı oluşuyorsa yaşam konforunu olumsuz etkileyecektir. Bu durumda sıcak tedavisi uygulanabilir. Temiz bir bez sıcak suyla ıslatılıp sıkıldıktan sonra göze konulur ve bu şekilde 15 dakika kadar beklenir. Günde 3-4 kez yapılmasında bir mahsur yoktur. Bu işlem arpacık içindeki mikroplu sıvının akmasını da kolaylaştırır.

Arpacık vakalarında iltihap kendiliğinden boşalabilir. Ancak günlük yaşamı engelleyecek kadar ileri düzeyde olan veya uzun süre geçmeyen durumlarda dışarıdan müdahale edilerek iltihabın boşaltılması gerekir. Göz doktoru dışında hiç kimse arpacığı sıkıp iltihabını akıtmaya çalışmamalıdır. Çünkü gerekli koşullar sağlanamaz ve iyi bir yöntem izlenemezse iltihap göz kapağı ve çevresine yayılarak geniş çaplı bir enfeksiyona sebep olabilir.

Gözde oluşan arpacık, herhangi bir müdahalede bulunulmasa bile süresi kişiye göre değişmekle birlikte ortalama 14 gün içinde etkilerini kaybeder. Ancak bu durum vücudun tamamen bu iltihaptan kurtulduğu anlamına gelmez. Yani % 100 oranında iyileşme söz konusu olmayabilir.

İnsan gözünde arpacığa neden olabilecek 25 civarında salgı bezi vardır ve bu bezler kirpik köklerine açılan kanallar vasıtasıyla içini boşaltır. Mikrop kapması nedeniyle arpacığa neden olan salgı bezi, vücut direncinin düştüğü anda aynı belirtilerin nüksetmesine neden olabilir.

Arpacığın meydana geldiği bezlerdeki iltihap tam olarak boşalmadığında sert yapılı kistler oluşabilir. Bunlara şalazyon adı verilir. Göz çevresinde yıllarca kalabilen bu kistlerin tedavisi mümkündür. Öncelikle güçlü antibiyotikler ve sıcak uygulamalarıyla iltihap dışarı atılmaya çalışılır. Sonuç vermemesi halinde ise cerrahi müdahale gerekir.

Esasında küçük bir cerrahi müdahale olan bu işlem bölgeyi iltihaptan kurtararak ıstırabın dinmesi amacıyla yapılır. Steril aletlerle ve hijyenik bir ortamda gerçekleşmelidir. Arpacığın olduğu bölge lokal anestezi yöntemiyle uyuşturulur. Genellikle göz kapağının altından müdahale edilir. Bu nedenle cildin üst kısmında kesi izi kalmaz. Hekim, kisti delerek iltihaplı sıvıyı boşaltır ve sonrasında bölgeye antibiyotik sürülerek pansuman yapılır.

Arpacık ameliyatı sonrası yapılması gerekenler içinde lens kullanımından kaçınmak gerekir. Ayrıca makyajdan da uzak durulmalıdır.

Hatta yalnızca operasyon sonrasında değil normal yaşamda da lens kullanımına ve makyaja özen göstermek gerekir. Eski ve kirli ortamda muhafaza edilen kozmetik ürünler kullanılmamalıdır. Lensler de mutlaka solüsyonları içinde muhafaza edilmelidir. Ayrıca el temizliğine de özen gösterilmeli ve göze temastan kaçınılmalıdır.

Arpacık mikrobik bir rahatsızlık olduğu için öncelikle hekim kontrolüne ve uygun tedaviye başvurulmalıdır. Bununla birlikte arpacık en hızlı nasıl geçer diyenler için bir takım bitkisel destek önerileri de verilebilir.

Göz Banyosu: Papatya, mürver çiçeği ve gül yaprağının her birinden 10’ar gram alınarak karıştırılır. Karışımdan bir tatlı kaşığı alınıp bir bardak sıcak suda 5 dakika demlenir. Daha sonra süzülerek günde üç kez göz çevresi yıkanır.

Ekinezya: Vücudun, arpacık çıkmasına neden olan enfeksiyonla daha güçlü mücadele etmesi için bu bitkiden yararlanılabilir. En ideal kullanımı 4-6 hafta arasıdır. 8 haftadan daha fazla kullanılırsa bağışıklık sistemine negatif etki eder. Kapsül şeklinde alınacaksa günde üç kez 300 mg yeterli olacaktır. Çayı içilecekse kurutulmuş kökü kullanılarak yapılması ve günde üç kez 500 – 1000 mg kadar içilmesi tavsiye edilir.

Gözotu: Öksürük, solunum yolu enfeksiyonu ve burun iltihabı gibi durumlarda da kullanılan bu bitki gözde oluşan iltihabın boşalmasına yardımcı olur. Kurutulmuş gözotundan bir tatlı kaşığı alınarak bir bardak kaynamış sıcak suda demlenir. Sonrasında günde üç kez birer tatlı kaşığı olarak içilebilir. Aynı zamanda çaya pamuk bandırılarak göz kapağında 10 – 15 dakika kadar bekletilebilir.

Altınmühür: Çok güçlü bir mikrop öldürücü olan bu bitki, özünden elde edilen katı veya sıvı formlar halinde temin edilebilir. Göze 2-3 damla damlatılarak kullanılması gerekir ve öncesinde saf suyla karıştırılmalıdır. Birkaç gün içinde etkisini gösterir. Daha fazla kullanılmamalıdır; çünkü gözün ışığa olan hassasiyetini artırır.

Ahududu: Bu bitkinin yaprağı anti-bakteriyel özelliktedir. Bir bardak kaynar suya kurutulmuş şekildeki yapraklar ilave edilir ve 30 dakika kadar demlenir. Daha sonra bu sıvıyı emen bir pamuk göze konularak günde 2-3 kez 10-15 dakika bekletilir.

Papatya: Kurutulan papatyadan bir tatlı kaşığı alınarak bir bardak sıcak suda 15 dakika demlenir. Sonrasında göze aynı süreyle uygulanır. Şişkinlik, ağrı ve kızarıklığı azaltmasının yanı sıra iltihabın giderilmesine de yardımcı olur.

Çay: Poşet çay, sıcak suya atılarak rengini verinceye kadar bekletilip temiz bir kaba alınır. Daha sonra gözü yakmayacak bir sıcaklığa geldiğinde göz kapaklarının üzerine konularak 10-15 dakika bekletilir. Günde 2-3 kez yapılabilen bu işlem esnasında çayın içinde bulunan “tanin” ismindeki mikrop öldüren maddenin etkisinden faydalanılır.